Mashhur qidiruvlar:

tavhid namoz zakot
Bosh sahifa >Nikoh >Emakdoshlik va oila qurish

Emakdoshlik va oila qurish

Nashr sanasi: June 1, 2025

Savol :

Ustoz, emakdoshlik (emiktosh aka-ukalik) haqida tushuntirib bersangiz. Eshitib, ota-onalar va dindan uzoq bo‘lgan odamlar ham ibrat olsa deyman. Zora barpo bo‘lgan (ya’ni, tuzilgan) oilalarning buzilishining oldi olinsa.

Javob :

O’xshash savol-javoblar

Ota-onalar e’tibor bermay, emakdosh bo‘lgan ikki kishini bir-biriga nikohlab qo‘yishadi. Bu esa shar’an katta xatodir. Bilmasdan bu ish qilingan bo‘lsa, Alloh kechiradi, lekin bilganidan keyin uni davom ettirish juda katta gunoh bo‘ladi.

Bismillahir rohmanir rohiym. Alhamdulillah, vas-solatu vas-salamu ‘ala rasulillah. Amma ba’d.

Bizda “emakdoshlik” degan sunnatga ko‘p hollarda e’tibor berilmaydi. Bu sunnat ayrimlar orasida yo‘qolib bormoqda. Emakdosh degan narsa — bu oddiy do‘stlik emas, balki aka-ukalik kabi yaqin, shar’iy ma’noga ega bo‘lgan munosabatdir. Bu holatni biz amalda ko‘rsatib berishimiz kerak. Kimki bu tushunchani to‘g‘ri anglab etsa, o‘z emakdoshini “emakdosh akam”, “emakdosh tog’am”, “emakdosh amakim” deb hurmat qilsa, bu sunnat tiriladi, jamoatga ibrat bo‘ladi.

So‘nggi paytlarda ayrim oilalarning buzilishiga sabab bo‘layotgan omillardan biri — emakdoshlik rishtalariga e’tibor qilinmasligidir. Shunday holatlar bor: ota-onalar e’tibor bermay, emakdosh bo‘lgan ikki kishini bir-biriga nikohlab qo‘yishgan. Bu esa shar’an katta xatodir. Bilmasdan bu ish qilingan bo‘lsa, Alloh kechiradi, lekin bilganidan keyin uni davom ettirish juda katta gunoh bo‘ladi.

“Zora barpo bo‘lgan oilalarning buzilishining oldi olinsa”, degan jumlada ehtimol noto‘g‘ri ibora ishlatilgan. Bu yerda “barpo” degani “tuzilgan”, “qurilgan” degan ma’noda ishlatilmoqda. Ya’ni, tuzilgan oilalarning buzilishining oldi olinsa, degani.

Bu chaqiriq shunga: balki buzilgan oilalar bu orqali tuzalib qolsa, deb aytilgan. Vallohu a’lam.

Demak, emakdoshlik rishtalari — jiddiy masala. Bu masalada e’tiborli bo‘lish, shar’iy hukmlarni bilish va unga amal qilish kerak. Alloh barchamizga to‘g‘ri tushunish, amal qilish, va xatolardan o‘z vaqtida qaytish nasib qilsin.

Javob muallifi:

Shayx Sodiq Samarqandiy

Maqola foydali bo’ldimi?

0

  • Qiz otasiga quloq solmay johil yigitga tegsa, ota gunohkor bo‘lmaydimi?

    October 7, 2025
  • Qonuniy nikohi bo‘lmagani uchun imom nikoh o‘qishdan bosh tortgan va ayoli bilan qo‘shilib qo‘ygan yigitning savoli.

    October 7, 2025
  • Qizlar er topish uchun ko‘chaga chiqishi kerakmi?

    October 4, 2025
  • Toshkentlikman. Buxorolik bir dindor qizni yoqtirib qoldim. Onam «ular bizga to‘g‘ri kelmaydi» deb qarshi. Men esa boshqa qizlarga ko‘ngil qo‘ya olmayapman. Shariatda bu holatda qanday yo‘l tutish kerak?

    October 2, 2025
  • Ustoz, er-xotin ajrashgan. Bolalar otasi beradigan aliment pulini ona o’zi uchun ham ishlatishi joizmi?

    October 2, 2025
  • To‘y kuni mashinalardan kortej qilish hukmi.

    September 14, 2025