Bismillah,

Alloh taologa hamdlar, undan keyin payg‘ambar kelmaydigan oxirgi payg‘ambar, uning oilasi, sahobalari va qiyomatgacha ularga yaxshilik bilan ergashganlarga salovot va salomlar bo’lsin.

Agar erkak nikoh vaqtidayoq: “Men bu ayolning bolalariga qarashmayman”, — deb aytgan bo‘lsa, bu noto‘g‘ri, lekin shariatda bunday shartni qo‘yishga haqli. Ammo bu holat mardlikka, insoniylikka va qarindoshlikka zid. Axir bu yetimlar uning akasining farzandlari — ya’ni unga amaki bo‘ladi.

Yillar davomida u bu ayolga na nafaka bergan, na erlik burchini bajargan, na birga yashagan. Endi esa ayol taloq so‘rayapti, lekin u taloq bermayapti. Bu — ochiq zulm.

Agar erkak taloq bermasa, ayol yolg‘iz o‘zi hech narsa qila olmaydi. Bu yerda ayolning ota-onasi, aka-ukalari, yaqin qarindoshlari aralashishi lozim. Ular kuyovni chaqirib:

“Agar bu ayolni xotin qilgan bo‘lsang, unga er bo‘l. Bo‘lmasang — javobini ber!”
— deb murosasiz turishlari kerak.

Bugungi muammo — ko‘p hollarda ayollarni o‘z yaqinlari himoya qilmaydi. “Meni aralashtirma”, deb chetga chiqishadi. Shu sababli ayol yillar davomida zulmda, e’tiborsizlikda qolib ketadi. Bu to‘g‘ri emas.

Agar u erkak bu ayol bilan yashamayotgan bo‘lsa, moddiy jihatdan ta’minlamasa, boshqa xotini va bolalari bilan band bo‘lsa, bu ayol javob so‘rashga to‘la haqli. Taloq bermasa, u bilan bosim orqali orani hal qilish kerak.

“وَجَزَـٰٓؤُاْ سَيِّئَةٖ سَيِّئَةٞ مِّثۡلُهَاۖ“
(Yomonlikka barobar yomonlik javob bo‘ladi) — (Surah ash-Shura, 40).

Ya’ni agar u zulm qilayotgan bo‘lsa, zulmni yo‘qotish uchun qattiqroq chora ko‘rishga haqqi bor. Bu ayolning sha’ni, or-nomusi, erkini himoya qilish kerak. Zarurat tug‘ilsa, jamoat, mahalla, imom yoki sud orqali ham bu masalani hal qilish yo‘li topiladi.

Xulosa: Ayolning o‘z yaqinlari uni yolg‘iz qoldirmasligi, haqiqatni tiklash uchun kerakli bosimni qilishi lozim. Bu orani shariat asosida hal qilish va ayolni zulmdan qutqarish kerak.

Vallāhu aʿlam.