Mashhur qidiruvlar:

tavhid namoz zakot
Bosh sahifa >Har xil >Jarimani to‘lamaslik uchun YPX (yo‘l patrul) xodimlariga pul berish joizmi?

Jarimani to‘lamaslik uchun YPX (yo‘l patrul) xodimlariga pul berish joizmi?

Nashr sanasi: May 13, 2025

Savol :

Ustoz, mashinamni yo‘l chetiga qo‘yib, bozorga kirib ketgan edim. Chiqqanimda YPX xodimi mashinani taqiqlangan joyga qo‘ygansiz deb 750 ming so‘m jarima yozdi. Bir tanishim: “Agar YPX xodimining qo‘liga 50 ming so‘m bersang, u senga jarima yozmas edi”, dedi.

Men: “Bu pora bo‘lib qolmaydimi?” – deb so‘rasam, u: “Yo‘q, pora emas”, dedi. Shu masalada to‘g‘ri yo‘l ko‘rsatsangiz.

Javob :

O’xshash savol-javoblar

Agar sizga ruxsatsiz joyda to‘xtaganingiz uchun qonuniy jarima yozilgan bo‘lsa, va siz bu jarimani aylanib o‘tish uchun xodimga pul bersangiz — bu pora hisoblanadi.

Bismillah,

Alloh taologa hamdlar, undan keyin payg‘ambar kelmaydigan oxirgi payg‘ambar, uning oilasi, sahobalari va qiyomatgacha ularga yaxshilik bilan ergashganlarga salovot va salomlar bo’lsin.

Avvalo, taqiqlangan joyga mashina qo‘yishdan saqlanish kerak. Chunki yo‘l harakati qoidalari – ommaning xavfsizligi va qulayligi uchun qo‘yilgan tartiblar bo‘lib, islomiy shariatning maqsadlariga (maqāsid al-sharī‘a)to‘g‘ri keladi.

Masalan:

  • Tiqilinch bozor joylarida mashina to‘xtatish boshqa odamlarga noqulaylik tug‘diradi;

  • Chorrahada qizil chiroqda o‘tish esa hayotga xavf tug‘diradi;

  • Bunday qoidabuzarliklar boshqalarga zarar yetkazishiga sabab bo‘ladi, bu esa islomda man qilingan.

Shuning uchun, bu kabi qoidalarni buzmaslik – dinimizning ruhiga to‘g‘ri keladi. Rasululloh ﷺ aytganlar: “Zarar yetkazish ham, zarar bilan javob berish ham yo‘qdir” (Ibn Mājah).

Pora masalasiga kelsak:

Agar sizga ruxsatsiz joyda to‘xtaganingiz uchun qonuniy jarima yozilgan bo‘lsa, va siz bu jarimani aylanib o‘tish uchun xodimga pul bersangizbu pora hisoblanadi. Pora esa:

  • Qur’onda man qilingan: “Va o‘rtangizdagi mol-dunyolaringizni botil yo‘l bilan yemanglar, va ularni (porani) hukm chiqaradiganlarga yetkazib, odamlarning molidan qasddan bir qismini yeyish uchun bermanglar”(Baqarah 2:188).

  • Rasululloh ﷺ: “Pora beruvchi ham, oluvchi ham la’natlanadi” — deb aytganlar. (Tirmiziy, 1337)

Jarima – xalq nomidan qo‘yilgan qonuniy to‘lovdir. Uni to‘lamasdan xodim cho‘ntagiga pul berish – aslida xalqning haqqini yeyishdir.

Xulosa:

  • Qonunni buzmaslikka harakat qiling, halol yo‘ldan yuring.

  • Agar jarima qo‘yilgan bo‘lsa – to‘g‘ri yo‘l – uni to‘lashdir.

  • Xodimga yashirin pul berish – pora hisoblanadi va haromdir.

Vallāhu a‘lam.

Javob muallifi:

Shayx Sodiq Samarqandiy

Maqola foydali bo’ldimi?

0

  • Ustoz, turk ustozimdan eshitdim: og‘ir kasalga jamoaviy Yosin o‘qish — islomiy jihatdan to‘g‘rimi? Bu bid’atga kirmaydimi?

    June 4, 2025
  • Mahramsiz safarga chiqish shar’an joizmi?

    June 4, 2025
  • Namoz o‘qimaydigan odamga salom bermasa bo‘ladimi?

    June 4, 2025
  • Ovqatdan soch tolasi chiqishi va ovqat pishirgan kishini malomat qilishish haqida.

    June 4, 2025
  • Qaynota kelinga mahrammi? Uning oldida ro‘molsiz yurish va yolg‘iz qolish mumkinmi?

    June 3, 2025
  • Erkak kishi ayolining soliha dugonalaridan ajratishi joizmi?

    June 3, 2025