Mashhur qidiruvlar:

tavhid namoz zakot
Bosh sahifa >Fiqh >Ayol eridan o‘z haqqini so‘rashi va unga norozi bo‘lishi mumkinmi?

Ayol eridan o‘z haqqini so‘rashi va unga norozi bo‘lishi mumkinmi?

Nashr sanasi: April 26, 2025

Savol :

Turmush o‘rtog‘imdan nimadir so‘rasam, hatto oddiy narsa so‘rasam ham, «Ayol hadeb haqqini talab qilaverishi kerak emas», deydi. Menga zulm bo‘ladimi-yo‘qmi, ahamiyati yo‘q. Chindan ham shunaqami: ayol kishi o‘z haqqini ham so‘rashi mumkin emasmi? Agar mumkin bo‘lsa, u holda eridan norozi bo‘lishga haqqi bormi?

Javob :

O’xshash savol-javoblar

“Ayol o‘zining shariatda belgilangan haqqini eridan talab qilishga haqli. Ammo erning toqatidan tashqari yoki o‘ziga farz bo‘lmagan narsalarni talab qilishga haqqi yo‘q.

**Albatta, ayol kishi o‘zining haqqi bo‘lgan narsani so‘rashga haqqi bor. Ya’ni “haq” degani — talab qilinadigan narsa, demak, haqqi bo‘lgandan keyin uni so‘rashi tabiiy. Lekin ayol kishining so‘rayotgan narsasi ba’zan o‘zi uchun haq bo‘lmasligi mumkin, ya’ni eridan haqqidan tashqari ko‘p narsalarni talab qilib yuborishi ham ehtimol.

Ba’zan esa o‘zining haqiqiy haqqini so‘rayotgan bo‘lishi mumkin. Shu holatga qarab hukm chiqariladi. Ya’ni “ayol kishi eridan hech narsa so‘ramasligi kerak” degan joy yo‘q. Agar haqqi bo‘lsa, talab qiladi, haqqi bo‘lmagan narsani esa talab qilishga haqqi yo‘q. Masalan, haqqi bo‘lmagan narsalarni — erdan, uning toqatidan tashqari nafaqani talab qilish — bu to‘g‘ri emas.

Shunga o‘xshash, ortiqcha va zarur bo‘lmagan narsalarga sarflash, masalan, “uyni shunday qilamiz, bunday bo‘yab chiqamiz” deyishi va erning imkoniyati yetmaydigan holatlarda ayol talab qilsa — bu to‘g‘ri bo‘lmaydi. Agar erning toqati yetmaydigan narsalarni ayol kishi talab qilsa yoki er majbur emas bo‘lgan ishlarga majbur qilsa, bu noto‘g‘ri bo‘ladi.

Ammo o‘zining haqqi bo‘lgan narsalarni — masalan, ma’ruf (urf-odatlarga muvofiq) kiyimlar, ro‘zg‘or, farzandlar uchun nafaqa kabi narsalarni — albatta, er kishi ta’minlashi kerak va xotin kishi ularni talab qilishga haqlidir. Aks holda, ba’zan ayrim erkaklar umuman ro‘zg‘or qilmay, oilasiga qaramay yuraveradi.”**

Javob muallifi:

Shayx Sodiq Samarqandiy

Maqola foydali bo’ldimi?

1

  • Nikoh paytida oila qurayotganlarni tanimaydigan kishilarning guvohligi o‘tadimi?

    June 4, 2025
  • Xulu‘ orqali ajrashgan ayol eriga qayta turmushga chiqishi joizmi?

    June 4, 2025
  • Qaynota kelinga mahrammi? Uning oldida ro‘molsiz yurish va yolg‘iz qolish mumkinmi?

    June 3, 2025
  • O‘gay qiz erga mahram bo‘ladimi?

    June 3, 2025
  • Ayol kishi erining ruxsatisiz ishlashi joizmi?

    June 3, 2025
  • Ayolning “Mahringizni qaytarib oling” degan so‘zi xulu’ sanaladimi? Ajrimdan keyin er uyida yashash joizmi?

    June 2, 2025