Bismillah,

Alloh taologa hamdlar, undan keyin payg‘ambar kelmaydigan oxirgi payg‘ambar, uning oilasi, sahobalari va qiyomatgacha ularga yaxshilik bilan ergashganlarga salavot va salomlar bo‘lsin.

Savolingizga javoban:

1. “Uch oydan keyin taloqsan” degan so‘z taloq sanaladimi?

Ha, sanaladi. Chunki er bu bilan taloqni muayyan bir vaqtga bog‘lab qo‘ygan bo‘ladi. Bu oddiy qo‘rqitish yoki tahdid emas. Agar u “uch oydan keyin taloqsan” deb aytgan bo‘lsa, bu vaqt yetganda taloq avtomatik tarzda tushadi.

Agar uch oy tugashiga yaqin: “Men bunday gapni aytmaganman” deb tonib olsa, bu ayolga nisbatan ta’sir qilmaydi. Ayol buni aniq eshitgan va tushungan bo‘lsa, u shunga binoan amal qiladi. Shariatda nikoh va taloq kabi masalalar faqat “og‘zaki inkor” bilan bekor bo‘lmaydi.

Taloqda asos — so‘zning aytilganligi va tushunilganligidadir. Erkak keyinchalik tonib olsa ham, bu uning javobgarligini yo‘qotmaydi. Rasululloh ﷺ aytganlar:

“Men zohirga qarab hukm qilaman.”

Ya’ni, kimki so‘z bilan biror narsani aytib, keyin tonib chiqsa, Alloh oldida o‘zi javob beradi. Ammo insonlar orasidagi hukm zohirga qarab chiqiladi.

Agar er bu so‘zni aniq aytgan bo‘lsa, uch oy o‘tgach, bir taloq tushgan hisoblanadi. Shundan so‘ng ayol ‘iddah (kutish muddati)ni boshlaydi. Agar bu birinchi yoki ikkinchi taloq bo‘lsa, idda davomida er ayolni roziligi bo‘lmasa ham qaytarib olishi mumkin.

Lekin bu uchinchi taloq bo‘lsa, u holda ayol eriga harom bo‘ladi. Faqat boshqa bir er bilan haqiqiy nikohda yashab, ajralgachgina qayta nikoh mumkin bo‘ladi.

2. Er doimiy ravishda yomon muomala qilsa, boshqa ayolga uylanib ketgan bo‘lsa, ayol sabr qilgan bo‘lsa-yu, endi yashagisi kelmasa, nima qilishi kerak?

Bu juda og‘ir holat. Ko‘p ayollar hayotda shunaqa sinovlarga duch kelishadi. Bunday vaziyatda biz maslahat beramiz: hayotingizni foyda-zarar mezonida baholang.

Savollar:

• Agar u bilan yashasangiz, qanday ijobiy jihatlar bor?

• Ajralsangiz, qanday salbiy oqibatlar bo‘ladi?

• Yashashda nima foyda, ajralishda nima zarar?

Mana shu mezonga qarab o‘zingiz qaror chiqaring. Hech kim sizga “ajrashing” deb majburlab ayta olmaydi. Bu — shaxsiy hayotingiz. Bu qarorni ota-onangiz, yaqinlaringiz bilan maslahatlashgan holda, istixora bilan qabul qilishingiz kerak.

Lekin bir narsa aniq: agar eringiz sizni urayotgan, so‘kayotgan, moddiy va ma’naviy jihatdan ta’minlamayotgan bo‘lsa, bu siz uchun taloq so‘rashga asos bo‘ladi, va siz bu bilan gunohkor bo‘lmaysiz.

Shu narsani ishonch bilan ayta olamiz. Ammo ajralish yoki davom ettirish – bu faqat sizning ixtiyoringizda. Hech kim bu masalada o‘rningizga hukm qila olmaydi.

Alloh sizga osonlik, to‘g‘ri yo‘l, sabr, shifo va tavfiq ato etsin.
Amin.
Vallohu A‘lam.