Topib olingan hujjatlar tashlab, pullar esa egasiga qaytarilmay ishlatib yuborilgan. Bu ishning gunohidan qanday qutulsa bo‘ladi?

Nashr sanasi: May 8, 2025

Ko'rilgan: 32

Savol :

Ustoz, bir birodar uch-to‘rt yil avval bir hamyon topib olgan. Hamyonda taxminan 500 dollar pul va hamyon egasining hujjatlari bo‘lgan. Pullar egasiga yetkazilishi mumkin bo‘lganiga qaramay, u birodar johillik qilib, hujjatlarni tashlab yuborgan va pulni ishlatib qo‘ygan. Hozir u har qanday usul bilan ham hamyon egasini topa olmayapti. Shuning uchun bu ishidan qattiq afsusda.

Endi u bu ishning gunohidan qanday qutulsa bo‘ladi? Tavba qilganidan so‘ng, topib olingan puldan biroz ko‘proq qilib, uni hamyon egasi nomidan sadaqa qilsa, qiyomatda yuzini yorug‘ qiladigan amal bo‘ladimi? Yoki bundan-da yaxshiroq bir yechim bormi?

Agar sadaqa qilish to‘g‘ri bo‘lsa, birodarning ota-onasi o‘z qarzlarini hamyon egasi nomidan niyat qilib to‘lasalar bo‘ladimi? Chunki otasining qarzi yo‘qolgan puldan yigirma baravar ko‘proq va bu qarzdan bir necha yildan beri qutula olmayapti. Ustoz, iltimos, yaxshiroq bir yechim bersangiz.

Javob :

O’xshash savol-javoblar

Yechimi, ya’ni xulosa qilib aytganda, otasining qarzini o‘sha topilgan pul egasining nomidan to‘lab yuborilsa, yaxshi ish bo‘ladi va bu to‘g‘ri yo‘l sanaladi. Qiyomat kunida ham u inson sizdan haqqini talab qilganida, siz: “Men senga foyda tegadigan amal qildim,” deb ayta olasiz. Bu esa, insha Alloh, o‘z o‘rnini topadi. Agar u esa: “Yo‘q, menga pulni ber,” desa, siz pulni berishingiz kerak bo‘ladi. Bu – Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) aytgan fatvo asosidagi amaldir: “Agar egasi chiqib qolsa, pulni qaytarib ber.”

Bismillahir rohmanir rohiym. Vassalatu vassalamu ‘ala rasulillahi, amma ba’d.

Yechimi, ya’ni xulosa qilib aytganda, siz oxirida aytganingizdek, bu birodaringizning otasining qarzini o‘sha topilgan pul egasining nomidan to‘lab yuborsangiz, yaxshi ish bo‘ladi va bu to‘g‘ri yo‘l sanaladi.

Agar hujjatlarni tashlab yuborgan bo‘lsangiz va egasining ismi-sharifini ham eslab qolmagan bo‘lsangiz, endi u odamni topishning imkoni yo‘q. Mening bilishimcha, bu kishi hozir u odamning ismi va familiyasini ham eslay olmaydi. Bunday bo‘lganidan keyin, ustiga-ustak bu ish bir necha yil avval bo‘lgan bo‘lsa, u insonni topish nihoyatda mushkul.

Agar mabodo bir kun kelib, egasi chiqib qolsa – ya’ni darsimizni eshitib qolib: “O‘sha hamyon meniki edi,” deb chiqsa va siz o‘sha hujjatdagi rasm asosida uni tanisangiz, o‘sha 500 dollarni cho‘ntagingizdan olib unga berishingiz lozim. Shunda unga aytasizki: “Sening nomingdan birodarimning otasining qarzini to‘ladim. Agar xohlasang, bu savobni sen ol.” Agar u esa: “Yo‘q, menga pulni ber,” desa, siz pulni berishingiz kerak bo‘ladi. Bu – Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) aytgan fatvo asosidagi amaldir: “Agar egasi chiqib qolsa, pulni qaytarib ber.”

Shuning uchun, hozircha o‘sha pulni egasining nomidan, savob niyati bilan, yaxshi ishga sarflasangiz, bu siz uchun to‘g‘ri yo‘l bo‘ladi. Qiyomat kunida ham u inson sizdan haqqini talab qilganida, siz: “Men senga foyda tegadigan amal qildim,” deb ayta olasiz. Bu esa, insha Alloh, o‘z o‘rnini topadi. Vallohu a’lam.

Javob muallifi:

Shayx Sodiq Samarqandiy

Maqola foydali bo’ldimi?

Yo’nalishlar

Bizga bog’laning