– Bismillah,

Alloh ta’ologa hamdlar, undan keyin payg’ambar bo’lmaydigan payg’ambarga, uning oilasi, sahobalari va to qiyomatgacha ularga yaxshilikda ergashganlarga salavot va salomlar bo’lsin.

Ko‘pchilik ulamolar nazarida Fotiha surasidan keyin zam sura o‘qish sunnat hisoblanadi. Shunga ko‘ra, agar zam sura o‘qish esdan chiqsa, namozni to‘xtatib, orqaga qaytish shart emas, balki namozni davom ettiraveradi.

Sunnatni tark qilish uchun sajdai sahv lozimmi?
Bu masalada ulamolar ixtilof qilishgan:

Xulosa: Sunnatni tark qilganlik uchun sajdai sahv qilish shart emas. Agar zam sura esdan chiqib qolsa, namozni davom ettirish mumkin va oxirida sajdai sahv qilish zarur emas.

Hanafiy mazhabidagi hukm

Hanafiy mazhabi ulamolariga ko‘ra, zam surani o‘qish vojib hisoblanadi. Shuning uchun:

• Farz namozining birinchi ikki rakatida kamida uch oyat yoki kichik bir sura o‘qish vojibdir.
• Agar zam sura o‘qish esdan chiqib qolsa va sajdaga yetib borilgandan keyin yodga tushsa, orqaga qaytilmaydi, balki namozni davom ettirib, sajdai sahv qiladi.
• Agar ruku qilganidan keyin esiga tushsa, rukudan qaytib zam surani o‘qishi mumkin, so‘ng qayta rukuga borib namozni davom ettiradi va oxirida sajdai sahv qiladi.

Xulosa:

• Agar zam sura rukudan keyin yodga tushsa, ortga qaytish shart emas.
• Sajdai sahv qilish vojib bo‘ladi.

To‘rt rakatli farz namozlarida zam sura

To‘rt rakatli farz namozlarida zam sura faqat birinchi ikki rakatda o‘qiladi. Agar birinchi rakatlarda zam sura unutib qoldirilsa, uni uchinchi yoki to‘rtinchi rakatda o‘qib qo‘yish shart emas.

Lekin agar o‘qib yuborsa, zarar yo‘q. Chunki ba’zi rivoyatlarga ko‘ra, Rasululloh ﷺ uchinchi va to‘rtinchi rakatda ham zam sura o‘qiganlari aytilgan.

Muhim qoida:

• Zam surani o‘z vaqtida o‘qish kerak.
• Agar o‘qilmay qolsa, keyingi rakatlarda uning qazosini qilish shart emas.
• Chunki sunnat o‘z vaqtida bajarilishi lozim, agar o‘tib ketgan bo‘lsa, keyingi rakatda uni o‘qish qazo bo‘lmaydi.

Vallohu A’lam.