Bismillah,

Alloh taologa hamdlar, undan keyin payg‘ambar kelmaydigan oxirgi payg‘ambar, uning oilasi, sahobalari va qiyomatgacha ularga yaxshilik bilan ergashganlarga salovot va salomlar bo’lsin.

Urf-odatlar haqida uzun gapirishga vaqtimiz yetmas, lekin qisqacha aytadigan bo‘lsak: agar urf-odatlar ochiq harom narsaga olib bormasa yoki shariatga ziddiyat qilmasa, ular kenglik bilan qaraladigan masalalardandir.

Masalan, kelinga gul berish yoki asal surtish kabi amallarni ba’zi hollarda shariat man qilmaydi. Bu ishlar quvonch ifodasi sifatida, yoki “shirin hayot bo‘lsin” degan ma’noda qilinadi. Bu kabi urflar shariatga zid emas, balki muomala va mehr-muhabbat ramzi sifatida qabul qilinadi.

Shuningdek, to‘y marosimlarida kelin tomonidan hadyalar kelsa, ularni olish mumkin. Ba’zida, urf-odatlarga ko‘ra, kelin chiqayotganida ukasi yo‘lini to‘sib turadi va kuyov unga hadya beradi. Bu kabi ishlar ham odob doirasida bo‘lsa, bid’at yoki haromga kirmaydi. Balki bu ijtimoiy hurmat va e’tibor ifodasi bo‘ladi.

Ammo siz eslatganidek, agar aroq, aralash yig‘in (ayol-erkak qo‘shilib), qo‘shiqchilar, raqs yoki ayollarning yuzlarini ochib omma oldida chiqishi kabi ochiq shariatga zid ishlarga keladigan bo‘lsa – u holda qat’iy saqlanish lozim. Bunday ishlar harom hisoblanadi va ular bilan to‘y baraka topmaydi.

Agar ota-onangiz sizdan “qo‘shiqchilarni yoki videoga oluvchilarni olib kelasan” desa, ularni go‘zal so‘z va yumshoq muomala bilan tushuntiring. Masalan, “Dada, onajon, biz Allohning roziligini istaymiz. To‘yimiz barakali bo‘lsin desak, shariatga zid narsalardan saqlanaylik,” deb ayting. Hikmat bilan, muomala bilan gapiring.

Shariatda urf-odatga amal qilish, agar u halol bo‘lsa va bid’atga olib bormasa – joiz va ba’zida mustahab ham bo‘ladi. Ammo harom ish bo‘lsa, urf deb unga amal qilib bo‘lmaydi. Shuning uchun har bir ishni o‘z o‘rnida ko‘rib, Allohdan taqvo bilan ish tuting. Agar niyatingiz pok bo‘lsa, Alloh yo‘lingizni ochadi, ishlaringizni oson qiladi.

Vallāhu a‘lam.