Bismillah,
Alloh taologa hamdlar, undan keyin payg‘ambar kelmaydigan oxirgi payg‘ambar, uning oilasi, sahobalari va qiyomatgacha ularga yaxshilik bilan ergashganlarga salovot va salomlar bo’lsin.
Ya’ni, shariatga zid bo‘lgan narsalarda hech kimning ko‘nglini olish, rozi qilish uchun amal qilishga ruxsat berilmaydi.
Endi yubiley degan narsa — dinimizda bo‘lmagan, ota-bobolarimiz qilmagan odatdir. Bu bizga ruslardan kirib kelib, urf sifatida qabul qilingan narsadir. Yubiley — insonning yoshini nishonlash, “falon yoshga kirdi” deb marosim qilishdir. Lekin bu salafi solihinlarda bo‘lmagan narsa. Hatto yaqin tariximizda ham ota-bobolarimiz bunday ishlarni qilmaganlar.
Odatda bunday narsalar kimnidir ko‘nglini olish, rozi qilish uchun qilinadi. Agar siz ham qilsangiz, men ham qilsam, bu odat avj olib ketaveradi. Shuning uchun bunday ishlarga chek qo‘yish kerak. Ota-onaning ko‘nglini olish uchun albatta yubiley nishonlash shart emas. Ularga biror hadya olib bersangiz ham xursand bo‘ladilar. Yoki tushuntirib, buning aslida dinimizda yo‘qligini aytsangiz ham bo‘ladi.
Bunday narsalar jamiyatda salbiy oqibatlarga olib keladi. Masalan, siz qilganingizdan keyin qo‘shningiz bolalariga: “Mana falonchilar ota-onasiga qilib berdi, sizlar esa menga qilib bermayapsizlar”, — deydi. Ularning imkoniyati bo‘lmasa, natijada jamiyatda hasad, nizo va norozilik paydo bo‘ladi.
Bugungi kunda marosimlarning haddan ziyod ko‘pligi tufayli odamlar o‘zlarini qiynab qo‘yishmoqda. Bitta qizni uzatish uchun qancha marosimlar to‘planib ketgan: maslahat, to‘y, fotiha to‘yi, keyin yana kuyov-keldi, kelin-salom va boshqa urflar… Har birida katta xarajat qilinadi. Odamlar bu narsalarni xohlamasalar ham, “urf” bosimi sababli qilishga majbur bo‘lib qolishgan.
Shuning uchun bunday odatlarga chek qo‘yishimiz kerak. Agar biz hammamiz bunga bosh qo‘shib, bunday narsalarni qilmasak, odamlar ham asta-sekin: “Menga ham zarur emas ekan, bekorga xarajat qilgan ekanman”, deb tushunib yetadilar.
Shuning uchun ota-onaga yaxshilik qiling, ko‘nglini oling, lekin yubiley yoki tug‘ilgan kun kabi urfdan kirib kelgan ishlarda qatnashmang. Ularning ko‘nglini boshqa yo‘l bilan olish mumkin. Masalan, biror hadya olib bering, duoda eslang yoki umra safariga yuboring. Bu — ularning haqiqiy xursandchiligi va siz uchun ham savob bo‘ladi.
Vallohu A’lam
