Bismillahir rohmanir rohiym.

Vas-salātu was-salāmu ‘alā Rasūlillāh, ammā ba’d.

Yo‘q, bu holatda riba bo‘lmaydi. Bu ish joizdir.

Nega deganda, siz aytyapsiz: “Hozir qo‘lma-qo‘l bo‘lmayapti.” Masalan, 5000 dollarni amakingiz bir necha yil oldin bergan. Endi sizlar shu 5000 dollarni qoplash uchun, masalan, 100 dollarlik miqdorni qirg‘iz so‘mida topdingiz va har safar shu miqdordagi so‘mni berganingizda, bu “qo‘lma-qo‘l” deb hisoblanadi.

Ya’ni har berganingizda shu kundagi kurs bilan hisoblab, dollarning ekvivalentini berganingizda, bu amalda qo‘lma-qo‘llik bo‘ldi hisoblanadi.

Bu masalada hanafiy ulamolarning bir qoidasi bor: “Qarz berish — tabarru (ya’ni sovg‘a)dir ibtidoan (boshida), lekin muomala (almashtirish) bo‘ladi intihoan (yakunida).” Ya’ni, qarz olish jarayonida bu beg‘araz yordamdek bo‘lsa ham, to‘lash vaqtida hisob-kitobli savdoga o‘xshaydi.

Go‘yoki, siz dollarni hozir olayotgandek va hozir qaytaryotgandek bo‘lasiz. Fiqhiy tafsilotlarga chuqur kirilsa, bu masala yanada kengayadi. Ammo fatvo sifatida aytamizki, bu ish mumkin. Bunda hech qanday muammo yoki riba yo‘q.

Faqat shart shuki, har safar pul berganingizda:
“Men bugun falon so‘m berdim, bu so‘m hozirgi kurs bo‘yicha falon dollar bo‘ladi,” deb hisoblab boring. So‘ng bu miqdorni 5000 dollardan ayirib yozib boring. Chunki qarz asosan dollarda olingan va siz dollarda qaytaryapsiz — faqat qirg‘iz so‘mi orqali, kursga qarab.

Shunday ekan, bu holatda riba bo‘lmaydi. Vallohu a’lam.