Bismillah,

Alloh ta`ologa hamdu sanolar, undan keyin payg`ambar bo`lmaydigan payg`ambarga, uning oilasi, sahobalari va to qiyomat ularga yaxshilikda ergashganlarga salavot va salomlar bo`lsin.

Avvalambor, Alloh sizni yaxshi ko‘rsin. Alloh Taolo o‘zi toatida, istiqomatida bardavom qilsin. Endi bu urfda shunday shakllantib qolgan narsa.

Masalan, Fotimani va Xadichani “onamiz” deb aytishadi. Biroq, Xadicha onamiz Rasulullohning ayollari bo‘lganligi uchun, mo‘minlarga ona hisoblanadi. Bu to‘g‘ri ma’noda, ya’ni boshqa ummul mo‘minin Rasulullohning ayollari hammasi ona hisoblanadi.

Lekin, Fotima onamizga nisbatan qaraydigan bo‘lsak, u ummul mo‘minin emas. Lekin boshqa ayollardan farqli o‘laroq Rasulullohning qizi ekanligi bilan farq qiladi. Bu ona deyilganligi hurmat yuzasidan, masalan, Maryam onamiz, Zaynab onamiz deyilgani kabidir.

Shu tarzda hurmat ma’nosidagi gaplar bo‘ladi. Boshqa ulug‘ kishilarga ham bizning urfimizda ham bor masalan, “ota”, “Abdurahmon ota”, “Ergash ota” degan iboralar ham ulug‘larni ismlariga nisbatan ishlatiladi, bu hurmat ma’nosida. Misol uchun, “bobo falonchi”, “bobo pismonchi” degan iboralar ham ishlatiladi.

Buni hech qanday bir “aytmanglar” degan joyi yo‘q, “aytinglar” degan joyi ham yo‘q. Urfda shunday bo‘lib, hurmat tarzida aytilgan narsa, vallohu a’lam.