Bismillah,

Alloh taologa hamdlar, undan keyin payg‘ambar kelmaydigan oxirgi payg‘ambar, uning oilasi, sahobalari va qiyomatgacha ularga yaxshilik bilan ergashganlarga salovot va salomlar bo’lsin.

Agar siz bu uyni aniq tijorat niyati bilan sotib olmagan bo‘lsangiz — ya’ni daromad olish uchun emas, balki saqlab turish yoki shaxsiy ehtiyoj uchun olgan bo‘lsangiz — bu 3 yil ichida zakot vojib bo‘lmaydi.

Bunday holatda siz uyni sotganingizdan keyin qo‘lingizga tushgan pulni boshqa mol-mulkingizga qo‘shasiz. Agar bu pul nisob miqdoriga yetsa va ustidan bir hijriy yil o‘tsa, o‘shanda jamlangan umumiy miqdordan zakot berasiz.

Masalan:

• Uyni 90 000 dollarga sotib olgansiz

• 100 000 dollarga sotgansiz

• Faqat foydasi (10 000) emas, butun 100 000 qo‘shiladi

• Bu summa boshqa mavjud zakotga tortiladigan mol-mulk (naqd pul, oltin, tijorat tovarlari) bilan jamlanadi va 2.5% zakot chiqariladi

Agar tijorat niyati bo‘lgan bo‘lsa

Agar uyni olganingizda aniq niyat: “Men bu uyni keyinroq sotaman, foyda qilaman” bo‘lgan bo‘lsa — bu holda u tijorat moli bo‘ladi. Shunda siz har yili uyning qiymatini hisoblab, undan zakot berishingiz kerak bo‘lgan bo‘ladi.

Lekin sizning holatingizda niyat aniq bo‘lmagan, balki:

“Sotsam ham bo‘ladi, sotmasam ham bo‘ladi,” — degan noaniq qaror bo‘lgan.
Bu esa uyni tijorat moli emas, shaxsiy mulk holatida ko‘rsatadi.

Xulosa:

• Tijorat niyati bo‘lmagan bo‘lsa — o‘tgan yillar uchun zakot berilmaydi. Sotganingizdan keyingi puldan zakot beriladi.

• Tijorat niyati aniq bo‘lgan bo‘lsa — har yil uyning bahosidan zakot beriladi.

• Zakot faqat foydadan emas, to‘liq mavjud pul miqdoridan chiqariladi.

Vallāhu a‘lam.