Bismillah,

Alloh taologa hamdlar, undan keyin payg‘ambar kelmaydigan oxirgi payg‘ambar, uning oilasi, sahobalari va qiyomatgacha ularga yaxshilik bilan ergashganlarga salovot va salomlar bo’lsin.

Rasululloh ﷺ Hiro g’orida o‘tkazgan kunlari “chilla” emas, uzlat (yolg‘izlikda fikr yuritish) deb ataladi. Bu holat u zotga vahiy kelishidan oldin sodir bo‘lgan. Ya’ni bu nubuvvatdan oldingi uzlat edi. Payg’ambar bo‘lganlaridan keyin Rasululloh ﷺ bunday qilmaganlar, sahobalarga ham bunday ishni buyurmaganlar.

Sahobalar ichida birortasi Hiroga borib, 40 kun uzlatda o‘tirgan yoki chilla tutgan degan manba yo‘q. Bu degani, Rasululloh ﷺ va sahobalar yo‘lidan bunday amal o‘tmagan. Shariatda esa, sunnat faqat Rasululloh ﷺ va sahobalar amali orqali aniqlanadi.

Keyinchalik Rasululloh ﷺ Ramazon oyida masjidda i’tikof o’tirganlar, bu sunnat hisoblanadi. I’tikof masjiddan chiqmagan holda, besh vaqt namozda, jamoatga qatnashgan holda, Qur’on, zikr va ibodatlar bilan o‘tadi.

Ammo bugungi kunda “chilla” deb atalayotgan amallar aksariyat hollarda:

• Yolg‘iz xona yoki chillaxonada,

• Jumaga chiqmaslik,

• Jamoat namozlarini tark etish,

• Oila va farzandlar haq-huquqlaridan yuz o‘girish,
  kabi og‘ir xatolarga olib kelmoqda. Bu esa nafaqat bid’at, balki joiz bo‘lmagan amaldir.

Agar kimdir “men masjidda 40 kun ibodat qilaman” desa — bu savobli ish, lekin unga “chilla” emas, i’tikof deyish kerak. Ismlarni shariat belgilagandek qo‘llash lozim. Chunki ibodatni noto‘g‘ri niyat yoki nom bilan ado etish bid’atga olib boradi.

Xulosa:
“Chilla” — shariatda yo‘q. Rasululloh ﷺ Hiro g’orida bo‘lgan kunlari chilla emas, uzlat edi. Rasululloh ﷺ va sahobalar tomonidan amalda qilinmagan narsani sunnat deyish noto‘g‘ri. E’tikof esa mavjud, masjidda bo‘ladi va sunnatga asoslangan.
Vallāhu a‘lam.