Zakotning belgilanishining sababiga kelsak, ulamolar uning ko’plab sabablarini, jumladan, quyidagilarni aytib o’tganlar:

1 – Insonning islomini toʻliq va mukammal qilish, chunki u Islomning ustunlaridan biridir. Agar biror kishi uni ado etsa, uning islomi to‘liq bo‘ladi. Shubhasiz, bu har bir musulmon uchun muhim maqsad bo’lib, har bir mo’min musulmon o’z e’tiqodini komil qilishga intiladi.

2 – Bu insonning iymon-e’tiqodining ixlosidan dalolatdir, chunki boylik odamlarga azizdir va sevilgan narsadan faqat teng yoki ko‘proq sevilgan, to‘g‘rirog‘i, ko‘proq sevilgan narsadan voz kechilmaydi. Shuning uchun u sadaqa deyiladi, chunki u kishining Alloh taolo roziligiga intilishning ixlosiga (sidqiga) dalolat qiladi.

3 – Beruvchining xarakterini poklaydi, shunda u xasislikdan qutuladi va saxovatlilar qatoriga kiradi, chunki u oʻzini berishga odatlansa, xoh ilm beradi, xoh boylik beradi, xoh oʻz mavqeidan foydalanadi. boshqalarga yordam berish, agar u bermagan kuni bo’lsa, u xafa bo’lmaguncha, unga xos xususiyatga aylanadi va uning tabiatiga kiradi. Ovga o‘rganib qolgan ovchi kabi, bir kun ov qilmasa, tashvishga tushib qolganini ko‘rasiz. Xuddi shunday saxiylikka o‘rganib qolgan kishi, bir kun kelib mol-mulkining bir qismini bermasa yoki mavqeidan foydalanib, boshqalarga yordam bermasa, tashvishga tushadi.

4 – Bu yurakni shod qiladi. Agar biror kishi biror narsa, ayniqsa boylik bersa, u quvonch hissini his qiladi. Bu sinovdan o’tgan narsa, lekin u o’z ixtiyori bilan emas, bajonidil va ixtiyoriy ravishda berish shartiga bog’liq.

Ibn al-Qayyim “Zad al-Maod”da saxiylik va saxiylik qalblarni shod qilish vositasidir, lekin bundan hech kim naf keltirmaydi, faqat bajonidil va ixtiyoriy ravishda beradigan va molni ko’nglidan berishdan oldin beradigan kishidan boshqa hech kimga foyda keltirmaydi, deydi. uning qo’li. Kim qo’lidan berib, lekin qalbi mol-dunyoga, qalbiga bog’lanib qolgan bo’lsa, u sadaqadan hech qachon foyda ko’rmaydi.

5 – Insonni haqiqiy mo‘minlar qatoriga qo‘shadi. “Sizlardan biringiz o’zi uchun yaxshi ko’rgan narsani birodariga ham yaxshi ko’rmaguniga qadar iymon keltirmaysiz”. Ehtiyojlaringizni qondira oladigan pul berilishini yaxshi ko’rganingizdek, siz ham uni birodaringizga berishni yaxshi ko’rishingiz kerak, shunda siz imoningizni komil bo’lasiz.

6 – Bu jannatga kirish vositalaridandir, chunki jannat «yaxshi soʻz aytuvchi, salom tarqatuvchi, ochlarni toʻydiruvchi va odamlar uxlab yotganda namoz oʻqigan» uchundir. Va hammamiz jannatga kirishga intilamiz.

7 – Musulmon jamiyatini bir oilaga aylantiradi, bu oilada imkoni borlar imkoniyati yo‘qlarga, boylar esa qiyinchilikka duchor bo‘lganlarga mehr ko‘rsatadilar. Shunday qilib, inson Alloh taolo unga yaxshilik qilganidek, yaxshilik qilishi kerak bo’lgan birodarlari borligini his qiladi. Alloh taolo aytadi:

“Alloh sizlarga yaxshilik qilganidek yaxshilik qilinglar” (Qasas, 77).

Shunday qilib, musulmon ummati bir oilaga aylanadi. Bu hozirgi kunda “ijtimoiy ta’minot” deb ataladigan narsa, lekin zakot undan afzaldir, chunki inson uni farz sifatida to’laydi va bu bilan birodarlariga foyda keltiradi.

8 – Bu kambag‘allar orasidagi inqilob alangasini o‘chiradi, chunki kambag‘al odam o‘zi xohlagan mashinada yura oladigan, xohlagan saroyda yashay oladigan va xohlagan taomini yeydigan odamni topib, g‘azabga keltirishi mumkin. istaydi, holbuki uning o‘z oyog‘idan boshqa transport vositasi yo‘q, faqat yerda uxlay oladi va hokazo, shuning uchun uning qalbida qandaydir norozilik paydo bo‘lishi shubhasiz.

Ammo agar boylar kambag’allarga saxiylik qilsalar, ular isyonni oldini oladilar va g’azablarini bosadilar va ular aytadilar: bizning og’ir paytlarda bizni tan oladigan birodarlar bor, shuning uchun ular boylarga mehr qo’yadilar.

9 – Bu talonchilik, oʻgʻirlik va shunga oʻxshash moliyaviy jinoyatlarning oldini oladi, chunki kambagʻallar oʻz ehtiyojlarini qondirish uchun yetarli boʻladilar, boylarni esa ularga oʻz boyliklarining bir qismini berganliklari uchun bahona qiladilar va ular muomala qilayotganlarini koʻradilar. Ularga yaxshilik qilinglar, shuning uchun ularga nisbatan haddan oshmaydilar.

10 – Qiyomat kunining jaziramasidan najot. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Qiyomat kuni har bir inson o‘z sadaqasining soyasida bo‘ladi”, dedilar. Alboniy “Sahih al-Jomi’” (4510) asarida sahih deb tasniflagan. U zot O’zidan o’zga soya bo’lmagan kunda Alloh O’z soyasi bilan soya qiladigan zotlarni sanab o’tdi: «… sadaqa beradigan va uni shunchalik yashirib qo’ygan kishi, o’ng qo’li nima qilayotganini chap qo’li bilmaydi. ” Kelishilgan.

11 – Bu insonni Allohning qonun-qoidalarini oʻrganishga undaydi, chunki u zakot hukmlarini, zakot berilishi kerak boʻlgan mol-mulk turlarini va uni olishga haqli boʻlganlarni va boshqa narsalarni oʻrganmaguncha, zakotini toʻlay olmaydi. unga kerak bo’lgan ma’lumotlar.

12 – Bu boylikni poklaydi, shunda boylik tom ma’noda va majoziy ma’noda o’sadi. Agar odam molidan nafaqa bersa, bu uni balolardan saqlasin va sadaqa qilgani uchun Alloh uning rizqini ziyoda qilsin. Demak, hadisi sharifda: “Sadaqa tufayli boylik kamaymaydi”, deyiladi. Muslim rivoyati, 2588. Bu sinovdan o’tgan narsadir, chunki baxilning moliga uni yoki ko’p qismini yo’q qiladigan narsa, masalan, olov, katta yo’qotish yoki uni davolanishga majbur qiladigan kasallik yetib kelishi mumkin. boyligining katta qismini ko’paytirdi.

13 – Bu ne’matlarni tushirish vositasidir. Hadisi sharifda: “Hech bir inson o‘z mollarining zakotini ayamaydi, lekin osmondan yomg‘ir to‘xtatiladi”, deyiladi. Alboniy “Sahih al-Jomi’”da sahih deb tasniflagan, 5204.

14 – “Yashirin qilingan sadaqa Robbning gʻazabini oʻchiradi”, deb Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qilgan va Alboniy “Sahih al-Jomi’”da, 3759-yilda sahih deb baholagan.

15 – Yomon oʻlimdan saqlaydi.

16 – Osmondan tushadigan ofat bilan kurashib, yerga yetib borishiga to‘sqinlik qiladi.

17 – Gunohlarga kafforatdir. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Suv olovni o‘chirganidek, sadaqa ham gunohlarni o‘chiradi”, dedilar. Alboniy “Sahih al-Jomi’”da sahih deb tasniflagan, 5136.

Malumot:

Al-Sharh al-Mumti’ Ibn Usaymin, 6/4-7.