Bismillah,

Alloh ta’ologa hamdlar, undan keyin payg’ambar bo’lmaydigan payg’ambarga, uning oilasi, sahobalari va to qiyomatgacha ularga yaxshilikda ergashganlarga salavot va salomlar bo’lsin.

Soqol qo‘yish masalasi:
Soqol qo‘yish jumhur ulamolar (ko‘pchilik ulamolar) nazarida vojib hisoblanadi.

• Soqolni butunlay qirib tashlash esa haromdir.
• Ba’zi ulamolar buni makruh deb aytishgan, lekin ko‘pchilik ulamolar (jumhur) soqolni qirish harom ekanligini tasdiqlashgan.

Dinga erkinlik berilgan joylarda soqol olish hukmi:

• Agar biror davlat yoki jamiyatda soqol qo‘yish taqiqlanib, tazyiq (zo‘ravonlik, qamoq yoki jazolar) bo‘lsa, bunday holatlarda zarurat tufayli soqolni qisqartirish yoki olishga ruxsat beriladi.
• Agar bunday majburiyat bo‘lmasa, soqolni qirish harom ish sanaladi va uni doimiy ravishda olib yuradigan kishi fosiq hisoblanadi.

Soqolsiz imomga iqtido qilish mumkinmi?

• Ulamolar bu masalada ixtilof qilishgan.
• Aksar ulamolar: Fosiq (ochiq gunoh qiluvchi) kishining orqasida namoz o‘qish joiz, lekin afzal emas.
• Hanbaliy mazhabi ulamolari: Agar boshqa imomlar bo‘lsa, fosiq kishining orqasida namoz o‘qib bo‘lmaydi.

Dalillar:

1. Sahih hadislar:
Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) aytganlar:

“Imomatga eng haqliroq bo‘lgan kishi Qur’onni ko‘proq bilgan kishidir.” (Sahih Muslim, 673)

2. Sahobalarning amaliyoti:

• Sahobalar Hajjoj ibn Yusuf kabi zolim hukmdorlarning orqasida ham namoz o‘qishgan.
• Ibn Umar va Anas ibn Molik (roziyallohu anhum) Hajjojning ortida namoz o‘qiganlar, holbuki, Hajjoj zulm va qotilligi bilan mashhur edi.

Xulosa:

• Soqolsiz imomning ortida namoz o‘qish joiz, lekin afzal emas.
• Jamoat namozini tark qilish yoki masjidga bormaslik soqolsiz imomni bahona qilib bo‘lmaydi.
• Shayxul Islom Ibn Taymiyya (rahimahulloh) aytganlar:

“Agar kimdir imomning bid’atchi yoki fosiq ekanligi sababli jamoat namozini tark qilsa, bu holatning o‘zi bid’at bo‘ladi.” (Majmu’ al-Fatawa, 23/356)

Vallohu A’lam.