Bismillah, alhamdulillah, vassalatu vassalam ‘ala rasulillahi va ba’d.

Bu masalada ulamolarning ixtilofi bor. Ya’ni, aksar ulamolar bunday namoz sahih, lekin makruh bo‘ladi, deganlar — agar o‘sha joy masjidga tegishli bo‘lsa. Ammo masjidga tegishli bo‘lmagan joyda, masalan, orada yo‘l bo‘lsa yoki butkul boshqa joyda o‘qilsa, namoz sahih bo‘lmaydi.

Masjidning o‘zida, ya’ni masjidga tegishli hovli yoki bino ichida o‘qilsa, namoz sahih bo‘ladi. Lekin saf uzilib qolganligi uchun makruh hisoblanadi. Ba’zi ulamolar esa: “Agar saf uzilsa, namoz bo‘lmaydi”, degan. Imom Ahmad rahimahullohning bir rivoyatida “sahih emas”, boshqa bir rivoyatida “sahih bo‘laveradi”, yana boshqa rivoyatida “ehtiyoj bo‘lsa joiz”, degan gaplari keltiriladi.

Ibn Taymiyya rahimahulloh ham shuni ta’kidlab: “Agar ehtiyoj bo‘lsa, bo‘ladi”, deganlar. Masalan, masjidga kirish uchun devor yoki to‘siq bo‘lsa, imom ko‘rinib tursa, ovozi eshitilib tursa, lekin boshqa tomondan kirishga eshik yopiq bo‘lsa yoki aylanish katta qiyinchilik tug‘dirsa — shunday hollarda tashqaridan iqtido qilish joiz bo‘ladi. Shuningdek, imom birinchi qavatda, siz ikkinchi qavatda bo‘lsangiz ham, ehtiyoj sababli iqtido qilish joiz.

Shart shuki, imomning ovozini eshitib turish va uning harakatlarini bilish kerak.

Xullas, bu ixtilofli masala. Eng to‘g‘ri xulosa — agar ehtiyoj bo‘lsa, tashqarida iqtido qilib namoz o‘qish joiz. Ehtiyoj bo‘lmasa, masjid hududida bo‘lsa ham namoz sahih bo‘ladi, ammo makruh hisoblanadi.

Vallohu a’lam.