Yolg’iz namoz o’qiyotganda azon aytish shartmi?
Yolg’iz namoz o’qigan kishiga azon aytish vojib emas; Balki u kishida sunnatdir va buning uchun katta ajr bordir.
Ammo azon aytayotganda ovozingni balandlatib qo‘ysangiz yaxshi bo‘ladi, lekin past ovozda azon aytsangiz, buning yomon joyi yo‘q.
It bo’lgan joyda ibodat qila olasizmi?
Itlar tez-tez boradigan joyga kelsak, bu u erda namoz o’qish mumkin emas degani emas, chunki itning bir joydan o’tishi uni harom qilmaydi.
Payg’ambar masjidida itlarni qanday tutishgan
Imom Buxoriy (168) Ibn Umar (r.a.) aytdilar: “Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallam zamonlarida masjidda tunab turardim. Yosh va bo’ydoq, itlar siylar, masjidga kelib-ketar, hech biriga suv sepmasdilar.
Hadisi sharifda itning masjiddan o‘tishi, u yerda namoz o‘qish taqiqlangani va masjid harom bo‘lmasligini anglatmasligiga ishora qiladi.
Masjidda siyayotgan itlarga kelsak, ba’zi ulamolar ular masjid ichida siymaydilar, balki masjidga kelib-ketadi va tashqarida siydik qiladilar, deb javob berishgan.
Boshqalar esa, bu hol itlar haromdir , (narsa va joylarni) ularning haromligidan poklash lozim, degan hukm kelmasidan oldin sodir bo’lgan, deyishgan .
Hofiz ibn Hajar (rahimahulloh) aytdilar:
Eng toʻgʻri fikr shundan iboratki, bu avvalda hamma narsa joiz, degan tamoyil asosida sodir boʻlgan (agar buning aksini tasdiqlovchi dalil boʻlmasa), soʻngra masjidlarni sharaflash va tozalashga buyruq kelib, ularga eshiklar qoʻyilgan. . (Fat-h al-Bari, 1/279 dan so’nggi iqtibos)
Shayx Muhammad ibn Muhammad Muxtor Ash-Shanqiti rahimahulloh aytadilar:
Bu hadisda ikki masala bor. Birinchi masala – itlarning kelishi va ketishi. Ulamolar bunga javoban: “Ushbu hadisi sharifda (itlarning) kelib-ketishi zikr qilinganida, ularning masjidga kelib-ketishi nazarda tutilgan.
Ularning siyishlariga kelsak, bu masjidda bo’lmagan. balki kelish-ketish masjid ichida bo’lgan, lekin siydik chiqarish masjid ichida bo’lmagan. Hofiz ibn Hajar (rahimahulloh) “Sahihi Buxoriy”, ya’ni “Al-Fat-h”ga qilgan sharhlarida bunga ishora qilganlar.
Ammo kelish-ketish va siydik chiqarishning hammasi masjidda sodir bo’lgan deb faraz qilsak, masjid ichida siydik chiqarishga nisbatan quyidagi ikki stsenariydan biri amal qilishi kerak, deyishimiz mumkin:
- Yoki itlar siydik chiqargan va odamlar bu voqea qayerda sodir bo’lganidan xabardor bo’lgan, u holda bu haqda hech qanday chalkashlik bo’lmaydi va bu, agar Payg’ambar (sollallohu alayhi va sallam) isbotlangan bo’lsa, itlar harom emas degan fikrni kuchaytiradi. uni) va sahobalar uning qayerdaligini bilib, itlar siydik qilgan joyda namoz o’qidilar. Lekin bu hadisda bunga dalolat qiladigan hech narsa yo’q.
- Yoki bunga javoban aytish mumkinki, bu voqea Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam odamlarga idishni it yalab qo‘ysa yuvishni buyurganlaridan oldin sodir bo‘lgan. Bu eng kuchli javob. Batafsil tushuntirish uchun, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam masjidining (o’sha paytda) eshiklari yo’q edi. Shuningdek, Ibn Umardan (r.a.) rivoyat borki, unga Hofiz (rahimahulloh) ham “Fat-h” kitobida ishora qilgan bo‘lib, unda u masjiddan keyin masjidga e’tibor bergani aytiladi. va itlarning kirib kelishining oldini olish choralarini ko’rdi. Bu esa keyingi rivojlanish payg’ambarning masjidga e’tibor qaratganligidan dalolat beradi. Yana shuni aytishimiz mumkinki, idishlarni it yalaganda yuvishni buyurgan hadislarni Abu Hurayra va Abdulloh ibn Mag’fal (keyinchalik musulmon bo’lganlar) rivoyat qilganlar. Bundan kelib chiqib, ulamolar hadisda rivoyat qilingan narsa (itlarning masjidga kirib-chiqishi haqida) avvalroq sodir bo‘lgan, agar it yalagan bo‘lsa, idishlarni yuvish ko‘rsatmasi keyinroq kelgan, deganlar.
Asosiy printsip shundaki, biz oldingi hisobotni bekor qiladigan keyingi hisobotga amal qilishimiz kerak. Shunda masjidda itlarning kelishi-ketishi masalasida chalkashlik bo‘lmaydi. (Sharh Sunan at-Termiziydan iqtibosning yakuni)
