Mashhur qidiruvlar:

tavhid namoz zakot
Bosh sahifa >Fiqh >“Falonchining nomidan”, “Pismadonchining nomidan” deb jonliq so‘yib, qon chiqarish joizmi?

“Falonchining nomidan”, “Pismadonchining nomidan” deb jonliq so‘yib, qon chiqarish joizmi?

Nashr sanasi: April 29, 2025

Savol :

Ustoz, dugonamning qaynonasi osh qilish kerak bo‘lsa, «Xo‘roz so‘yib, xatm oshi qilamiz», der ekan. «Xo‘rozning puliga go‘sht sotib olsak yaxshi-ku?!» desa, qaynonasi «Jonliq so‘yib, jonlaringni salomat qilinglar» degan oyat bor, jonliq so‘yishga qarshi chiqma, imkonim yetganda qo‘y so‘yar edim», deb har safar hammaning nomidan so‘yar ekan. O‘zlari uncha boy bo‘lmasa ham «Uning nomidan, buning nomidan» deb jonliq so‘yaverish to‘g‘rimi? Ustiga-ustak, asosan boy kishilar mehmon qilinar ekan. Avvallari bobom tovuq so‘ymoqchi bo‘lsa, 3 kun qamab, toza don bilan boqib, keyin so‘yar edi. Shunday qilinsa go‘shti toza bo‘ladi, der edi. Hozir hech kim unday qilmaydi, asosan ko‘chadan sotib olinadi. Ishonchli deyilgan tovuqlar ham so‘yilgandan keyin bitta suvga solinib, pati yulinar ekan. Bunday tovuqlar halolmi?

Javob :

O’xshash savol-javoblar

Qisqacha mazmun (javob): Qon chiqarish Alloh uchun qurbonlik niyatida bo‘lishi kerak, odamlarga atab jonliq so‘yish katta gunoh va shirk hisoblanadi. Qurbonlik faqat Alloh uchun qilinadi. Bozordan olingan tovuq agar najosat yegani aniq ko‘rilmagan bo‘lsa, halol hisoblanadi, lekin so‘yish va tozalashda ehtiyot bo‘lish kerak.

Bismillah,

Alloh taologa hamdlar, undan keyin payg‘ambar kelmaydigan oxirgi payg‘ambar, uning oilasi, sahobalari va qiyomatgacha ularga yaxshilik bilan ergashganlarga salovot va salomlar bo’lsin.

Qon chiqarish masalasi o‘ta muhim va ehtiyotkorlikni talab qiladigan masaladir. Agar jonliq Alloh uchun qurbonlik sifatida so‘yilayotgan bo‘lsa, bu ibodatdir va savobli amal hisoblanadi. Ammo agar bu faqat go‘sht uchun bo‘lsa, u holda odatiy so‘yish bo‘ladi va bunda ibodat ma’nosi bo‘lmaydi. Masalan, tovuq so‘yib go‘sht olish — oddiy halol ovqat uchun bo‘lishi mumkin.

Ammo masala “falonchining nomidan”, “buning nomidan” deb so‘yishga kelsa, bu xavfli yo‘lga olib boradi. Chunki ibodat faqat Alloh uchun bo‘lishi kerak. Agar jonliqni Allohdan boshqa kimsaning nomiga, yoki uning roziligi uchun so‘yilsa — bu shirkdir. Qurbonlik faqat Alloh uchun qilinadi.

Ba’zilar “qon chiqarish jonni saqlaydi”, “baloni daf qiladi” deb o‘ylashadi. Bu aqida Qur’oni Karim va Hadislarga zid. Qur’onda ham, hadisda ham: “Qon chiqaringlar, jonlaringiz saqlanadi” degan hech qanday oyat yoki hadis yo‘q. Balki, “sadaqa baloni daf etadi” degan hadislar bor, lekin bunda jonliq so‘yib qon chiqarish emas, mol-dunyodan berilgan sadaqa nazarda tutilgan.

Yana bir bor ta’kidlaymiz: agar jonliqni Alloh uchun qurbonlik maqsadida, ya’ni savob umidida so‘yilsa — bu ma’qul. Lekin “kimningdir nomidan” degan niyat bilan so‘yish — ayniqsa Allohdan boshqaga atab bo‘lsa — bu shirkga olib boradi.

Tovuqni uch kun boqib so‘yish haqida:

Bu yaxshi ish. Ba’zi sahobalar ham jonliqni bir necha kun toza ovqat bilan boqib keyin so‘yganlari rivoyat qilingan. Ammo bozor yoki boshqa joydan olingan tovuqni uch kun boqmasdan so‘yish harom degani emas. Agar siz uning najosat yeganini ko‘rmagan bo‘lsangiz, u halol hisoblanadi. Faqat najosat yegani aniq bo‘lsa, o‘sha holda ehtiyot bo‘lish kerak.

So‘yilgan tovuqdagi qon va tozaligi haqida:

Haqiqatan, hozirgi zamonaviy so‘yish uslublarida bo‘ynidan chiqqan qon tovuq tanasiga tegib, aralashib ketishi mumkin. Ayniqsa qon oqayotganida tovuqni aylanadigan moslamalarga qo‘yib yuborilganda, go‘sht va qon aralashib ketadi. Bu qon — najosatdir. Uni yuvmasdan iste’mol qilish to‘g‘ri emas.

Shuning uchun ham so‘yishda ehtiyot bo‘lish, qonini to‘liq oqizib, keyin yaxshilab yuvish zarur. Qon chiqqanidan keyin tanadagi qolgan qon kechirilgan (ya’ni istisno qilingan) qon hisoblanadi. Lekin oqayotgan va tanaga yopishgan qon yuvilishi shart bo‘lgan najosatdir.

Xulosa:

  • Qurbonlik faqat Alloh uchun qilinadi.

  • “Falonkiga atab”, “pismadonchiga atab” deyish shirkga olib boradi.

  • Tovuqni uch kun boqib so‘yish mustahab, lekin shart emas.

  • So‘yilgan tovuqning tanasiga yopishgan qon najosatdir, yuvilishi shart.

  • Qurbonlikni go‘sht uchun emas, Allohga yaqinlik uchun qilinsa — ibodat bo‘ladi.

Vallohu a‘lam.

Javob muallifi:

Shayx Sodiq Samarqandiy

Maqola foydali bo’ldimi?

0

  • Ko‘chada namoz o‘qish imkoniyati yo‘q bo‘lsa, ayol namozni jamlasa bo‘ladimi?

    May 26, 2025
  • Qattiq g‘azab yoki sehr ta’sirida berilgan taloq shariatda o‘tadimi?

    May 26, 2025
  • Xaridor uyimni bank krediti orqali olmoqchi. Men bu holda sotishim joizmi?

    May 24, 2025
  • Amakim vafot etgan, uning yetim farzandlari bor. Buvamning hovlisida yashashyapti. Hali buvam tirik. Bu hovlida u farzandlarning haqi bormi?

    May 24, 2025
  • Jamoat namozida bir rakatni unutib salom bergan kishi: qaytib o‘qisa namozi sahih bo‘ladimi?

    May 24, 2025
  • Er ayoli uyda bo‘lmasa ham uning navbatida o‘sha uyda qolishi adolat sanaladimi? Ayolining rozi bo‘lmasligi xatomi?

    May 23, 2025