Allohning go’zal ismlarini bilishning ahamiyati nimada?
Allohning go’zal ismlarini bilishning ahamiyati
Savol :
Allohga hamdlar bo’lsin.
Allohning go’zal ismlarini bilish quyidagi sabablarga ko’ra juda muhim:
- Alloh taolo va Uning ism va sifatlarini bilish ilmlarning eng ulug‘i va eng yaxshisidir, chunki har qanday ilmning sharaf darajasi ilm obyekti bilan bog‘liq bo‘lib, bunda ilmning obyekti Alloh taolodir. ismlari, sifatlari va amallari bilan ulug’langan va ulug’langan. Bu ilmni izlash va uni to’g’ri o’rganish bilan mashg’ul bo’lish oliy maqsad sari intilishdir va bu ilmga ega bo’lish insonga beriladigan eng yaxshi ne’matlardan biridir. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam buni juda aniq bayon qilganliklari va bunga juda ishtiyoqmand bo’lganlari sababli, sahobalar ba’zi hukmlar (ahkomlar) ustida bo’lgani kabi, bu masalada hech qachon ixtilof qilmaganlar.
- Allohni bilish insonni sevib, Undan qo‘rqishga, Unga umid bog‘lashga, amallarida Unga nisbatan xolis bo‘lishga undaydi. Bu inson baxtining mazmunidir. Allohni bilish uchun Uning eng go’zal ismlarini bilish va ularning ma’nolarini to’g’ri tushunishdan boshqa hech qanday yo’l yo’q.
- Shayx Abdurrahmon ibn Sadiy rahimahulloh aytganidek, Allohni go‘zal ismlari bilan bilish iymonini oshiradi: “Allohning eng go‘zal ismlariga ishonish va bilish tavhidning uch turini o‘z ichiga oladi: Tavhid ar-Rububiya. (Ilohiy Rabbiylik vahdati), Tavhid ul-ulohiyya (Ilohiy tabiatning birligi) va Tavhid al-asmo val-sifoat (Ilohiy ism va sifatlarning birligi). Bu uch xil tavhid iymonning mohiyati va quvonchini tashkil qiladi (bu yerda shodlik deb tarjima qilingan so‘z tinchlik va stressdan xalos bo‘lishni anglatadi) va bu ilm iymonning asosi va maqsadidir. Inson Alloh taoloning ism va sifatlarini qanchalik ko‘p o‘rgansa, iymoni shunchalik ortib, ishonchi mustahkamlanadi.
(Al-Tavdih val-Bayan li Shajarat al-Imon as-Sadiy, 41-bet).
Alloh taolo maxluqotlarini Uni bilish va Unga ibodat qilishlari uchun yaratgan. Bu ulardan kutilgan va ulardan talab qilinadigan narsadir, chunki Ibn al-Qayyim rahimahulloh aytganidek: Payg’ambarlar da’vatining kaliti, da’vatlarining mohiyati Allohni bilishdir. U zotning ismlari va sifatlari va amallari, chunki bu rivoyatning qolgan qismi boshidan oxirigacha qurilgan poydevordir.
(Ibn al-Qayyim, 1/150-151 as-Savoaiq al-mursalah ala al-jahamiya val-muattilah). Demak, inson Alloh taoloni o‘rganish bilan mashg‘ul bo‘lsa, u o‘zi uchun yaratilgan narsani qilgan bo‘ladi, agar bu ishni mensimasa, nima uchun yaratilganiga e’tiborsizlik qilgan bo‘ladi. Iymonning ma’nosi Allohni tanimay turib faqat so‘z aytishdan iborat emas, chunki Allohga bo‘lgan haqiqiy iymon bandaning o‘zi iymon keltirgan Parvardigorini bilishi, Allohni Uning Ism va Sifatlari orqali bilishga harakat qilishidir. Parvardigorini bilgan sari iymoni ortib boradi.
Allohning ismlarini bilish boshqa barcha ilmlar uchun asosdir, Ibn al-Qayyim rahimahulloh aytganidek: Allohning eng go’zal ismlarini bilish boshqa barcha ilmlarning asosidir, narsalar uchun. boshqa barcha bilim sohalari U tomonidan yaratilgan yoki amr qilingan (turli bilim sohalari yo U yaratgan narsalarga yoki U nozil qilgan qonunlar va yo’l-yo’riqlarga taalluqlidir). Yaratilish va hidoyat sababi Uning eng go’zal ismlarida topilgan (chunki U yaratuvchidir, narsalarni yaratadi; to’g’ri yo’lga boshlovchi bo’lgani uchun hidoyatni ochib beradi va hokazo) Go’zal ismlarni bilish asosdir. barcha bilim ob’ektlaridan, chunki barcha bilimlar shu Ismlardan kelib chiqadi
(Ibn al-Qayyim, “Badai’ al-favoid”, 1/163).
Shayx Muhammad ibn Solih al-Usaymin (rahimahulloh)
Maqola foydali bo’ldimi?