Mashhur qidiruvlar:

tavhid namoz zakot
Bosh sahifa >Fiqh >Sotilgan yer davlat tomonidan olib qo‘yilsa.

Sotilgan yer davlat tomonidan olib qo‘yilsa.

Nashr sanasi: April 19, 2025

Savol :

Domla, 2020-yillarda men hukumatga ariza berib, qonuniy hujjat asosida ferma qurish uchun adir joydan yer sotib olgan edim. Ba’zi sabablarga ko‘ra, bu yerni boshqa bir birodarga sotdim. U yerni sotib olishdan oldin rasmiy hujjatlarni tekshirib, qonuniyligiga ishonch hosil qilgan.

Lekin mendan sotib olganidan keyin, u yerga devor qurmoqchi bo‘lganida, mahalla qo‘mitasi aralashib, ishni sudga oshirgan va yerni davlatga qaytarib bergan. Endi u birodar mendan pullarini qaytarishni talab qilmoqda. Men esa: “Siz mendan qonuniy tarzda sotib oldingiz-ku,” desam ham, u buni qabul qilmayapti.
Bu holatning shar’iy yechimi qanday bo‘ladi?

Javob :

O’xshash savol-javoblar

Agar siz yerni sotgan paytingizda hujjatlarida muammo bo‘lgan bo‘lsa, unda siz javobgar bo‘lasiz. Agar unday bo‘lmasa, haridor zulmga uchragan bo‘ladi. Tafsilotlar yaxshilab o‘rganilgachgina hukm chiqariladi.

Bismillah,

Alloh taologa hamdlar, undan keyin payg‘ambar kelmaydigan oxirgi payg‘ambar, uning oilasi, sahobalari va qiyomatgacha ularga yaxshilik bilan ergashganlarga salovot va salomlar bo’lsin.

Bunday masalalarda, avvalo, holatni to‘liq biladigan ahli ilmdan va huquqshunos mutaxassislardan maslahat olish kerak. Lekin umumiy shar’iy qoidaga ko‘ra, agar siz yerni sotgan paytingizda u yer qonuniy bo‘lgan, siz uni sotishda hech qanday noqonuniylikni yashirmagan bo‘lsangiz va xaridor ham buni tekshirib olgan bo‘lsa — sizning zimmangizdan mas’uliyat tushadi.

Ammo agar keyinroq sud orqali yer tortib olingan bo‘lsa, bu xaridorning shaxsiy muammosi sanaladi. Chunki, agar yer qadri oshganida foyda xaridorga qolgan bo‘lardi, zarar ham shunga yarasha o‘ziniki bo‘ladi.

Lekin agar aniqlansa-ki, siz sotgan yer avvaldan qonuniy emas bo‘lgan, yoki hujjatlar soxta bo‘lgan — bu holda siz aldov bilan savdo qilgan bo‘lasiz. U holda xaridor sizdan haqli ravishda pulini talab qilishi mumkin.

Shuningdek, agar u yerni tortib olish nohaqlik bilan, kuch bilan bo‘lgan bo‘lsa va aslida yer qonuniy bo‘lgan bo‘lsa, unda siz javobgar emassiz, xaridor esa zulmga uchragan hisoblanadi, ammo sizga da’vo qilolmaydi.

Xulosa:

  • Agar yer sotilgan vaqtda qonuniy bo‘lgan bo‘lsa, sizga hech qanday da’vo yo‘q.

  • Agar yer aslida noqonuniy bo‘lgan va siz buni bilmagan bo‘lsangiz ham, bu holda pulni qaytarish lozim bo‘ladi.

  • Har holda, yakuniy hukmni, holat tafsilotlari asosida, mutaxassis huquqshunos yoki mufti bera oladi.

Vallohu a‘lam.

Javob muallifi:

Shayx Sodiq Samarqandiy

Maqola foydali bo’ldimi?

2

  • Hayvonlarni hayvonot bog‘ida saqlash ularga zulm emasmi? Bu gunoh emasmi?

    October 10, 2025
  • Hayz tugagan kunning ertasiga yana qizil aralash oqlik kelsa, namozlar nima bo‘ladi?

    October 4, 2025
  • Yubiley va tug‘ilgan kunlar o‘tkaziladigan oshxonada halol taom bo‘lsa, u yerda ovqatlanish yoki taom xarid qilish joizmi?

    October 4, 2025
  • Klinikada ishlayman. Ba’zan bemorga yordam bo‘lsin deb, ikkita tishni davolab, kassada bitta deb yozaman. Bu ishim joizmi?

    October 3, 2025
  • Bir odam vafot etib, mulklar qoldirdi. Katta o‘g‘il: “Otam bilan birga ishlaganim uchun bu uy va mashina meniki bo‘ladi, qolgan merosni taqsimlang”, deb turibdi. Shu holatda bu narsalar to‘g‘ridan meros bo‘lib hisoblanadimi yoki u da’vo qilayotgan mulklar haqiqatan unga tegishli bo‘lishi mumkinmi?

    October 2, 2025
  • Bir tanishim: “Yillar davomida Allohdan so‘rayman, lekin yomon odatlarimdan chiqa olmayapman. Demak, taqdirimda shunday yozilgan”, deydi. Bu to‘g‘rimi?

    October 2, 2025