Bismillah,

Alloh taologa hamdlar, undan keyin payg‘ambar kelmaydigan oxirgi payg‘ambar, uning oilasi, sahobalari va qiyomatgacha ularga yaxshilik bilan ergashganlarga salovot va salomlar bo’lsin.

Bu kabi tizimlar shariatda harom hisoblangan piramida (ponzi) yoki tarmoq marketingi uslubining bir ko‘rinishi bo‘lishi ehtimoli juda yuqori.

Bu ribo emas, balki asosan qumor va aldovga yaqin bo‘lgan harom shaklga kiradi.

Kompaniyaga kirish uchun avval pul to‘lash ($400) va keyin boshqa odamlarni olib kirish evaziga foyda olish — bu:

1. Ma’nan qumor hisoblanadi – chunki kiritilgan pul qaytishi kafolatlanmagan, shunchaki yangi odam jalb qilinishi bilan foyda olinadi;

2. Odamlarning molini botil yo‘l bilan yeyish hisoblanadi – Qur’onda bu qattiq man qilingan:

   “Bir-birlaringizning mollaringizni botil yo`l bilan yemang….”
   (Baqara surasi, 188-oyat)

3. Haqqoniy savdo emas – mahsulot yoki xizmat haqiqiy ehtiyoj asosida emas, balki pul ishlash niyatida aylanmoqda;

4. Jamiyatga hech qanday foyda keltirmaydi, balki ko‘plab odamlarning zararga uchrashi ehtimoli yuqori.

Bu kabi sxemalarda oddiy xalqdan pul yig‘iladi, keyingi kirgan odamlarning puli oldingilarga beriladi. Oxir-oqibat tizim qulaydi va eng ko‘p ziyon ko‘ruvchi so‘nggi qatlamdagi begunoh ishtirokchilar bo‘ladi.

Xulosa:

• Bu ish halol emas, uni tark etgan afzal;

• Ulamolar bunday tizimlarni harom deb fatvo berganlar;

• Shubhali pul topishdan ko‘ra, halol va foydali kasb egallash ancha barakali va oxirat uchun foydalidir.

Vallāhu a‘lam.