Bismillah,
Alloh ta’ologa hamdlar, undan keyin payg’ambar bo’lmaydigan payg’ambarga, uning oilasi, sahobalari va to qiyomatgacha ularga
Insonning yaratilishidagi hikmat shuki:
Islom ta’limotiga ko‘ra, inson Alloh tomonidan aniq bir hikmat va maqsad bilan yaratilgan. Bu dunyo hayoti inson uchun sinov va imtihon maydoni bo‘lib, uning mavjudligidan asosiy maqsadi Allohga ibodat qilish va Uning buyrug‘iga itoat qilishdir. Bu haqda Qur’oni karimda shunday deyilgan:
وَمَا خَلَقْتُ ٱلْجِنَّ وَٱلْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ ٥٦
“Men jin va ins(inson)ni faqat O‘zimga ibodat qilishlari uchungina yaratdim.”
(Zoriyat, 56)
Shu bilan birga, insonning boshqa maxluqotlardan farqli ravishda aql, idrok va erkin tanlovga ega bo‘lishi uning javobgarlik yukini oshiradi. Alloh insonni bekorchi va maqsadsiz yaratmaganini ta’kidlab, shunday deydi:
وَمَا خَلَقْنَا ٱلسَّمَآءَ وَٱلْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا لَـٰعِبِينَ ١٦
“Biz osmon va Yerni hamda ularning orasidagi narsalarni o‘ynab-behuda yaratganimiz yo‘q.”
(Anbiyo, 16)
أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَـٰكُمْ عَبَثًۭا وَأَنَّكُمْ إِلَيْنَا لَا تُرْجَعُونَ ١١٥
“Yoki sizlarning gumaningizcha, Biz sizlarni behuda yaratdig-u, sizlar Bizning huzurimizga qaytarilmaysizlarmi?!”
(Mo‘minun, 115)
Bu oyatlar orqali insonning mavjudligi faqat moddiy hayot bilan chegaralanmasligi, balki Allohning huzurida javob berishi zarurligi ta’kidlanadi. Insonning yaratilishidagi hikmat, uning aqliy va ruhiy imkoniyatlarini to‘liq foydalanib, Allohga xizmat qilishda namoyon bo‘ladi.
Insonning xos maqomi:
Alloh taolo insonga boshqa barcha jonzotlardan afzal maqomni ato etgan va unga halol-pok narsalardan rizq bergan:
۞ وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِىٓ ءَادَمَ وَحَمَلْنَـٰهُمْ فِى ٱلْبَرِّ وَٱلْبَحْرِ وَرَزَقْنَـٰهُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَـٰتِ وَفَضَّلْنَـٰهُمْ عَلَىٰ كَثِيرٍۢ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًۭا ٧٠
“Darhaqiqat, Biz Odam bolalarini aziz-mukarram qildik va ularni… juda ko‘p jonzotlardan afzal-ustun qilib qo‘ydik.”
(Isro, 70)
Bu afzallik insonga nafaqat dunyo hayotidagi mas’uliyatini anglatadi, balki uning axloqiy va ruhiy taraqqiyotini ham o‘z ichiga oladi.
Xulosa
Islomda insonning yaratilishi katta hikmat bilan bog‘liq. Uning asosiy vazifasi Allohga ibodat qilish, bu dunyodagi vazifalarini ado etib, oxirat hayotiga tayyorlanishdir. Shuningdek, inson o‘z hayoti davomida Allohning inoyatini qadrlab, Uning buyrug‘iga itoat qilib, dunyoda yaxshilik va odillikni yoyishga mas’uldir.
Vallohu a’lam.
