Johillik paytida men erim bilan yashamaslikka qaror qilib, uydan chiqib ketganman. Erimdan taloq olmaganman. Vaqt o‘tib, boshqasi bilan nikohlandim. Ikkinchi erim meni ajrashgan, deb o‘ylagan. Oradan yillar o‘tib, bu ishim noto‘g‘ri bo‘lganini anglab yetdim va birinchi erimdan taloq xati yozdirib oldim. Endi ikkinchi erim bilan yangi nikoh o‘qitishim kerakmi? Ilmsizligim sababli qilgan ishim uchun gunohkor bo‘lamanmi?
Bunday holatda birinchi navbatda shuni aniqlashtirish zarurki: Siz uydan ketgan paytingizda eringiz taloqqa olib boradigan iboralarni aytganmi yoki yo‘qmi?
Agar u sizga: “Yashamasang, ketaver”, “Bo‘ldi, yashamayman”, “Men seni xotinim sifatida tan olmayman” kabi taloqqa olib boruvchi gaplar aytgan bo‘lsa, bu taloq hisoblanadi. Va siz bu taloqdan keyin idda muddati (uch hayz yoki uch oy) ni o‘tkazib, boshqa erkakka teggansiz — bu holda ikkinchi nikohingiz sahih hisoblanadi.
Ammo agar eringiz bunday iboralarni aytmagan, sizga “ketma”, “yashaylik” deb qolgan bo‘lsa, siz uydan chiqib ketganingiz bilan nikoh saqlanib qoladi. Bu holda siz ikkinchi erkakka teggan bo‘lsangiz, bu nikoh shar’an noto‘g‘ri, ya’ni fasid (bekor) nikoh bo‘ladi.
Endi masala qanday bo‘lishidan qat’i nazar, siz eringizdan hozir taloq xatini yozdirib olgan ekansiz, bu bilan birinchi nikohingiz yakunlangan bo‘ladi. Endi esa:
-
Siz birinchi erdan taloq olgan vaqtdan boshlab iddani (uch hayz) o‘tkazishingiz kerak.
-
Undan oldin, ikkinchi eringiz bilan birga yashagan bo‘lsangiz, undan bir hayz o‘tkazish kerak — homiladorlik aniqligi uchun (tadākhul masalasi).
-
So‘ngra, ikkinchi erkak bilan yangi nikoh o‘qitishingiz mumkin.
Agar siz bu ishni ilmsizlik sababli, bilmasdan qilgan bo‘lsangiz va o‘zingizni halol deb o‘ylagan bo‘lsangiz, bu uchun gunoh yozilmaydi. Chunki Alloh taolo qalblardagi niyatni biluvchi zotdir. Ammo bu ishni endi bilgach, to‘g‘ri yo‘lni tanlab, holatni shariat asosida tartibga solishingiz kerak.
Xulosa: Nikoh masalasi juda nozik va shariatga tayangan bo‘lishi zarur. Har bir qadamingizni ilm va maslahat asosida qo‘yishingiz kerak. Alloh sizga to‘g‘ri yo‘lni ko‘rsatib, o‘tmishda qilingan xatolaringizni kechirsin.
Vallohu a‘lam.