Mashhur qidiruvlar:

tavhid namoz zakot
Bosh sahifa >Nikoh >Emakdoshlik va oila qurish

Emakdoshlik va oila qurish

Nashr sanasi: June 1, 2025

Savol :

Ustoz, emakdoshlik (emiktosh aka-ukalik) haqida tushuntirib bersangiz. Eshitib, ota-onalar va dindan uzoq bo‘lgan odamlar ham ibrat olsa deyman. Zora barpo bo‘lgan (ya’ni, tuzilgan) oilalarning buzilishining oldi olinsa.

Javob :

O’xshash savol-javoblar

Ota-onalar e’tibor bermay, emakdosh bo‘lgan ikki kishini bir-biriga nikohlab qo‘yishadi. Bu esa shar’an katta xatodir. Bilmasdan bu ish qilingan bo‘lsa, Alloh kechiradi, lekin bilganidan keyin uni davom ettirish juda katta gunoh bo‘ladi.

Bismillahir rohmanir rohiym. Alhamdulillah, vas-solatu vas-salamu ‘ala rasulillah. Amma ba’d.

Bizda “emakdoshlik” degan sunnatga ko‘p hollarda e’tibor berilmaydi. Bu sunnat ayrimlar orasida yo‘qolib bormoqda. Emakdosh degan narsa — bu oddiy do‘stlik emas, balki aka-ukalik kabi yaqin, shar’iy ma’noga ega bo‘lgan munosabatdir. Bu holatni biz amalda ko‘rsatib berishimiz kerak. Kimki bu tushunchani to‘g‘ri anglab etsa, o‘z emakdoshini “emakdosh akam”, “emakdosh tog’am”, “emakdosh amakim” deb hurmat qilsa, bu sunnat tiriladi, jamoatga ibrat bo‘ladi.

So‘nggi paytlarda ayrim oilalarning buzilishiga sabab bo‘layotgan omillardan biri — emakdoshlik rishtalariga e’tibor qilinmasligidir. Shunday holatlar bor: ota-onalar e’tibor bermay, emakdosh bo‘lgan ikki kishini bir-biriga nikohlab qo‘yishgan. Bu esa shar’an katta xatodir. Bilmasdan bu ish qilingan bo‘lsa, Alloh kechiradi, lekin bilganidan keyin uni davom ettirish juda katta gunoh bo‘ladi.

“Zora barpo bo‘lgan oilalarning buzilishining oldi olinsa”, degan jumlada ehtimol noto‘g‘ri ibora ishlatilgan. Bu yerda “barpo” degani “tuzilgan”, “qurilgan” degan ma’noda ishlatilmoqda. Ya’ni, tuzilgan oilalarning buzilishining oldi olinsa, degani.

Bu chaqiriq shunga: balki buzilgan oilalar bu orqali tuzalib qolsa, deb aytilgan. Vallohu a’lam.

Demak, emakdoshlik rishtalari — jiddiy masala. Bu masalada e’tiborli bo‘lish, shar’iy hukmlarni bilish va unga amal qilish kerak. Alloh barchamizga to‘g‘ri tushunish, amal qilish, va xatolardan o‘z vaqtida qaytish nasib qilsin.

Javob muallifi:

Shayx Sodiq Samarqandiy

Maqola foydali bo’ldimi?

0

  • Nikoh paytida oila qurayotganlarni tanimaydigan kishilarning guvohligi o‘tadimi?

    June 4, 2025
  • Xulu‘ orqali ajrashgan ayol eriga qayta turmushga chiqishi joizmi?

    June 4, 2025
  • Qaynota kelinga mahrammi? Uning oldida ro‘molsiz yurish va yolg‘iz qolish mumkinmi?

    June 3, 2025
  • O‘gay qiz erga mahram bo‘ladimi?

    June 3, 2025
  • Ayol kishi erining ruxsatisiz ishlashi joizmi?

    June 3, 2025
  • Ayolning “Mahringizni qaytarib oling” degan so‘zi xulu’ sanaladimi? Ajrimdan keyin er uyida yashash joizmi?

    June 2, 2025