Bismillah,

Alloh taologa hamdlar, undan keyin payg‘ambar kelmaydigan oxirgi payg‘ambar, uning oilasi, sahobalari va qiyomatgacha ularga yaxshilik bilan ergashganlarga salovot va salomlar bo’lsin.

Bu holat juda chigal hayotga olib boradi. Islomda hayotni bu tarzda yashash emas, aniq va ochiq holda masalalarni hal qilish kerak. Agar hayotni davom ettirish istagi yo‘q bo‘lsa, bu ochiq aytilsin. Ajrashilsa — bu ham ochiq bo‘lishi kerak. Chunki bu masalaning shar’iy va huquqiy oqibatlari bor.

Agar ajrim sodir bo‘lgan bo‘lsa — xoh taloq, xoh xulu bo‘lsin — er-xotin endi nomahram bo‘lib qoladi. Shunda bir uyda yashash, birga turish, bolalar bilan birga ko‘rinish — shariatga zid bo‘ladi. Ularning hayoti shubhali holatga aylanadi. Masalan, xotin “uyda xizmat qilaman, farzandlar uchun yashayman” desa ham, bu joiz emas. Chunki nomahram bilan bir uyda yashash mumkin emas.

Yana bir muhim jihat: agar ajrim yashirilsa, ertaga meros masalasida chalkashliklar chiqadi. Misol uchun, er vafot etsa, odamlar uni haligacha eri deb o‘ylab, ayolga meros beradi. Holbuki, u ajrashgan bo‘lgan va haqdor emas. Yoki ayol vafot etsa — o‘sha erkakka meros ajratilishi mumkin. Bularning barchasi shariatga zid holatlardir.

Shuning uchun ajrashish bo‘lsa — bu ochiq e’lon qilinishi kerak. Odamlardan uyalib, Allohning hukmini yashirish noto‘g‘ri. Agar uyalish bo‘lsa, demak ajrashmaslik kerak edi.

Endi savolingizning boshiga qaytsak: ayolning “Bergan mahringizni qaytarib oling” degan gapi, agar ajralish niyatida aytilgan bo‘lsa va er ham bu gapni qabul qilib, “Mayli, bo‘ldi” degan bo‘lsa — bu xulu’ hisoblanadi. Bu holatda nikoh bekor bo‘ladi.

Ammo agar ayol bu so‘zni jahl bilan, “Tentak bo‘lma, mahringni qaytarib ol!” degan ma’noda aytgan bo‘lsa, va er bu gapni qabul qilmagan bo‘lsa — unda nikoh buzilmaydi, hayot davom etaveradi. Chunki xulu’ uchun ikki tomonning roziligi zarur.

Shuning uchun bu kabi nozik masalalarda — aniq va ochiq muomala bo‘lishi lozim. Yashirish yoki chalkashtirish shariatga zid holatlarga olib boradi.

Vallāhu a‘lam.