Allohga hamd bo‘lsin. Payg‘ambarimiz Muhammadga salovot va salomlar bo‘lsin.

Birinchi: Ashuro kuni ro‘zasining savobi qanday?

Ashuro kuni ro‘za tutish o‘tgan yilgi gunohlar uchun kafforat bo‘ladi. Rasululloh ﷺ bunday deganlar:

“Arafa kuni ro‘zasidan umid qilamanki, Alloh undan oldingi yil va undan keyingi yilni kafforat qiladi. Ashuro kuni ro‘zasidan umid qilamanki, undan oldingi yilni kafforat qiladi.”
(Imom Muslim rivoyati, 1162)

Bu Allohning bandalariga bergan fazli bo‘lib, bir kunlik ro‘za orqali butun bir yilning gunohlarini yuvadi. Alloh katta fazl egasidir.

Rasululloh ﷺ Ashuro kunini ro‘zasi haqida juda g‘ayratli edilar. Ibn Abbos roziyallohu anhu aytadilar:

“Men Rasulullohni ﷺ hech qachon biror kuni ro‘za tutishga bunchalik ishtiyoqmand ko‘rmaganman – bundan mustasno, Ashuro kuni va Ramazon oyidir.”
(Imom Buxoriy rivoyati, 1867)

Bu ro‘zani tutishga g‘ayrat qilish savob umidida bo‘lgan.

Ikkinchi: Rasululloh ﷺ nima uchun Ashuro kuni ro‘za tutdilar?

Rasululloh ﷺ Ashuro kuni ro‘za tutganlarining sababi Buxoriy (1865) rivoyat qilgan hadisda keltirilgan. Ibn Abbos roziyallohu anhumo aytadilar:

“Rasululloh ﷺ Madinaga kelganlarida yahudiylarning Ashuro kuni ro‘za tutayotganlarini ko‘rdilar. Ulardan: ‘Bu nima?’ – deb so‘radilar. Ular: ‘Bu yaxshi kun. Bu kunda Alloh Muso va Bani Isroilni dushmanidan najot qilgan. Shu sabab Muso bu kunda ro‘za tutgan’, – deb javob berishdi. Rasululloh ﷺ aytdilar: ‘Biz Musoga sizlardan ko‘ra haqliroqmiz.’ Shunda u zot o‘sha kuni ro‘za tutdilar va odamlarni ham ro‘za tutishga buyurdilar.”

Muslimda rivoyat qilingan variantda:

“Bu buyuk kundir. Alloh Muso va uning qavmini najot qilgan, Fir’avn va uning qavmini cho‘ktirgan.”

Yana:

“Shu bois Muso Allohga shukronalik qilib ro‘za tutgan. Biz ham ro‘za tutamiz.”

Boshqa rivoyatda esa:

“Biz bu kuni ro‘za tutamiz, chunki bu kunni ulug‘laymiz.”

Yana bir rivoyatda:

“Rasululloh ﷺ sahobalarga: ‘Sizlar Musoga ularning o‘zlaridan ko‘ra yaqinroqsizlar. Shuning uchun bu kunda ro‘za tutinglar’, – dedilar.”

Uchinchi: Ashuro kuni ro‘zasi qanday gunohlarni kafforat qiladi?

Ashuro ro‘zasi kichik gunohlarni kafforat qiladi. Katta gunohlar uchun alohida tavba qilish lozim.

Imom Navaviy (rahmatullohi alayh) aytadilar:

“Arafa kuni ro‘zasi barcha kichik gunohlarni kafforat qiladi. Bu katta gunohlar bundan mustasno degani.”

Yana dedilar:

“Arafa kuni ikki yil, Ashuro kuni bir yil gunohlariga kafforat bo‘ladi. Kishi farishtalar bilan birga ‘Amin’ desa, uning avvalgi gunohlari kechiriladi… U zikr qilingan narsalardan birini qilsa, kichik gunohlar kafforat qilinadi. Agar katta gunohlari bo‘lib, kichiklari bo‘lmasa, umid qilamizki, bu katta gunohlarni yengillashtiradi.”
(Al-Majmoo’ Sharh al-Muhadhdhab, 6-qism)

Shayxul Islom Ibn Taymiyya (rahmatullohi alayh) aytadilar:

“Tahorat, namoz, Ramazon, Arafa va Ashuro ro‘zasi – bular faqat kichik gunohlarni kafforat qiladi.”
(Al-Fataawa al-Kubra, 5-qism)

Va Alloh bilguvchidir.