Bismillah,
Alloh taologa hamdlar, undan keyin payg‘ambar kelmaydigan oxirgi payg‘ambar, uning oilasi, sahobalari va qiyomatgacha ularga yaxshilik bilan ergashganlarga salovot va salomlar bo’lsin.
Jannat uchun amal qilish joiz va sahih niyat hisoblanadi. Chunki jannat Allohning roziligi natijasidir. Rasululloh ﷺ o‘zlari ham Allohdan jannatni so‘rardilar:
“Allohumma inna nas’alukal-jannata wa na’ūzubika min an-nār.”
“Ey Alloh, biz Sendan jannatni so‘raymiz va do‘zaxdan panoh tilaymiz.”
Bu duoni o‘rgatib, hatto shunday deganlar:
“Sizlar Allohdan jannat so‘rasangizlar, Firdavsi a’loni so‘ranglar. U jannatning eng yuqori va eng afzal joyidir, u yerda Arshur-Rahmon joylashgan.”
(Buxoriy, 7423)
Shuning uchun jannatni niyat qilib amal qilish — noto‘g‘ri emas, balki Rasulullohning sunnatiga muvofiqdir.
Ba’zilar aytishadi: “Oliy himmatli banda jannatni emas, faqat Allohning yuzini, ya’ni faqat Unga visolni istaydi.” Bu ifoda tashqi tomondan baland ma’naviyatga o‘xshab ko‘rinsa-da, sunnat mezoniga zid talqindir.
Haqiqatda esa, jannat Allohning roziligidan boshqa narsa emas. Uni istagan kishi Allohning rozi bo‘lishini istaydi, demak bu holatni bir-biridan ajratib bo‘lmaydi. Jannat — Alloh roziligining natijasi.
“Alloh ulardan rozi bo‘ldi, ular ham Undan rozi bo‘ldilar.”
(Surah al-Bayyina, 8-oyat)
Ba’zilar tasavvufiy she’rlar yoki shoirlarning so‘zlariga tayanib:
“Sen jannat deb amal qil, men Allohning ishqini izlayman,”
– degan tarzda jannatni istashni past daraja deb ko‘rsatishga urinadilar. Bu esa Rasulullohning yo‘lidan chetga chiqishdir.
Rasululloh ﷺ jannatni so‘raganlar, do‘zaxdan panoh tilaganlar. Bu duolar Qur’onda ham bor:
“Rabbana atina fid-dunya hasanah, wa fil-akhirati hasanah, wa qina ‘adhaban-nār.”
“Ey Parvardigor, bizga dunyoda ham, oxiratda ham yaxshilik ato et va bizni do‘zax azobidan saqla.”
(Surah al-Baqara, 201)
Bundan ko‘rinib turibdiki, jannatni so‘rash — himmatning pastligi emas, balki Allohga bo‘lgan iymonning va sunnatga ergashishning bir ko‘rinishidir.
Kimdir jannatga emas, Allohga erishishni istashini aytsa — bu ham to‘g‘ri. Ammo bu, jannatni istash noto‘g‘ri degani emas. Aslida, bu bir-biridan ajralmas tushunchalardir — xuddi bir varaqqa yozilgan ikki tomon kabi. Alloh roziligisiz jannat bo‘lmaydi, jannatsiz Allohning roziligi bo‘lmaydi.
Xulosa:
Jannatni istab amal qilish mutlaqo joiz va sunnatga muvofiq. Uni rad etish yoki faqat “Allohning yuzini” niyat qilish kerak degan fikr — agar bu jannatni inkor qilishga borib yetsa — xato va bid’at bo‘lishi mumkin.
Alloh roziligini istash – bu jannatni istashdir.
Vallohu A‘lam.